Met een naam als duinroosje (
Rosa pimpinellifolia) is het eigenlijk onvermijdelijk dat deze plant ook op Vlieland wordt aangetroffen. Het duinroosje is een dwergstruik die maximaal twee meter hoog kan reiken. Natuurlijk is hij lid van de uitgebreide rozenfamilie en hij is in het bezit van roomwitte bloemen en stekels die onregelmatig van grootte zijn. Dit struikje is inheems in de kuststreken van geheel Europa en noordwestelijk Afrika. Hij bloeit in de voorzomer met tere roomwitte bloemen, al kunnen ze in zeldzame gevallen ook naar bleekroze neigen. Deze rozensoort geurt heerlijk naar een mix van honing en jasmijn. De bottels zijn glanzend purperzwart en onbehaard.
Het duinroosje is een soort opvolger van de duindoorn. Als door uitspoeling de duinen te kalkarm worden, heeft de duindoorn er geen zin meer en en wordt zijn plaats overgenomen door het duinroosje. De laatste wortelt veel dieper en kan dus toch de zo noodzakelijke kalkhoudende lagen bereiken. Ook tref je hem vaak aan bij eilander dorpen want daar is de bodem door beweiding en het sprokkelen van hout wat uitgeput geraakt. Zo'n kans laat het duinroosje zich echt niet ontnemen
Het eerste deel van de wetenschappelijke naam,
Rosa, heeft natuurlijk al een lange geschiedenis achter de rug. Met het Griekse woord
rhodon werd al 'roos' bedoeld en dus moeten we nog verder terug in de tijd. Via het Aeolisch
wrodon komen we bij het oud-Iraanse
wurdi ('bloem'), het Arabische
warda ('roos') en het Hebreeuwse
vered ('roos'). Uiteindelijk wordt gedacht dat het van een proto-Europees woord
wrdho afkomstig is dat 'doorn' of 'stekel' betekend heeft. De roos was dus ooit beroemd om zijn stekels en niet om zijn schoonheid. Het tweede deel, pimpinellifolia, is een combinatiewoord uit het Latijn, waarbij Pimpinel is afgeleid van de (grote) Pimpernel (
Sanguisorba officinalis) en folia is 'blad'. De betekenis is dus dat het blad van de duinroos lijkt op dat van de grote pimpernel.
De duinroosroos is nogal beroemd in Schotland. Hoewel daar de distel het nationale symbool is geworden, is de duinroos een goede tweede. De struik en de rozen zijn in Schotland traditioneel onderwerp van zang en gedichten.
Christopher Murray Grieve (1892-1978) schreef in zijn gedicht 'The Little White Rose':
The rose of all the world is not for me. – I want for my part – Only the little white rose of Scotland. – That smells sharp and sweet - and breaks the heart.
Even de tranen wegvegen en dan gaan we over tot de meer alledaagse zaken. De bottel is, zoals zo vaak het geval is bij de rozenfamilie, bijzonder rijk aan vitamine C en ze kunnen gebruikt worden allerhande gezonde voedingsmiddelen als marmelade, jam, gelei, sap, siroop en gebakvulling. Misschien kunnen groen en/of commercieel denkende eilanders (of bezoekers) ook van het duinroosje een eilandeigen product als duinroossap ontwikkelen. Ik ben er zeker van dat het een plekje kan verwerven naast het al bestaande cranberrysap en duindoornsap.
