Lamsoor

Lamsoor (Limonium vulgare) behoort tot de strandkruidfamilie (Plumbaginaeae) en tot die familie behoren behoorlijk wat zoutminnende planten. Logisch, zou je zeggen want als je nabij het zilte zeewater wilt gaan wonen dan moet je als plant wel van zout houden. Lamsoor komt voor aan de Europese kusten van de Atlantische Oceaan en sporadisch aan die van de Middellandse Zee. In Nederland is lamsoor vrij algemeen op de Waddeneilanden, maar komt ook voor op de kusten van Friesland en Groningen. In Zeeland was hij ook algemeen, maar daar zie je hem steeds minder als gevolg van de Deltawerken en het zoete water van de Schelde.

Zijn domein strekt zich uit vanaf de gemiddelde hoogwaterlijn tot de gemiddelde springvloed lijn. Zo blijft hij voldoende met zijn wortels in het vocht staan. Lamsoor is een tot 50 centimeter hoge plant, heeft grauwgroene bladeren en bloeit omstreeks midden augustus met paarsblauwe bloemen. Dat heeft hem in Engeland de naam sea lavender opgeleverd. Deze plant vermeerdert zichzelf via zijn wortels en daardoor kunnen hele velden lamsoor violet kleuren.

Het eerste deel van de wetenschappelijke naam, Limonium, wordt vreemd genoeg vaak in verband gebracht met limon ('limoen') of leimon ('grasland'), maar wat lamsoor met een citrusvrucht of met een weiland te maken heeft is onduidelijk. Nee, de enige juiste verklaring is dat het woord afstamt van het oud-Griekse woord lemnos dat 'baai' of 'zeearm' betekent. Het tweede deel, vulgare, betekent 'gewoon' of 'echt'. Lamsoor wordt daardoor ook wel echt lamsoor genoemd om hem te onderscheiden van zijn andere familieleden.

Lamsoor houdt ervan om met zijn voeten in het zoute water te staan en een eventueel teveel aan zout wordt door grote aantallen zoutklieren uitgescheiden. Daardoor wordt het inwendige zoutgehalte niet hoger dan die van het omringende zeewater.

Van lamsoor wordt gezegd dat het een ontsmettende werking zou kunnen hebben. Dat is een logische gevolgtrekking omdat het door het opgenomen zeewater jodium, fluor, broom en heel veel natriumchloride (zout) bevat. Die stoffen hebben allemaal een desinfecterende werking. De wortels bevatten veel bittersmakende tannine en die hebben een wat samentrekkende werking, zoals sterke thee of rode wijn dat soms ook kan hebben. De wortels van lamsoor zouden daardoor ook bloedingen helpen stelpen. Ooit werd gedacht dat ze zelfs bloedingen bij open TBC zouden kunnen stoppen, maar dat lijkt me een brug te ver. Ook zouden ze helpen om verstoppingen te verhelpen. Verpoederde zaadjes, opgelost in wijn, zouden de oplossing zijn voor allerlei soorten buikpijnen.

In het Friese Ferwerd zit volgens diverse berichten op het internet de enige vaderlandse kweker van lamsoor. Niet dus. Want hij kweekt geen lamsoor, maar zulte of zeeaster. Die naamsverwarring hebben we aan de Zeeuwen te danken.

[Fred de Vries]