Blauwe zeedistel

De blauwe zeedistel (Eryngium maritimum) is van nature een kustplant met een beperkt areaal en hij komt voor aan de zeekusten van Europa (vanaf zuidelijk Scandinavië) tot die van Marokko. Ook in West-Azië is het mogelijk om hem aan te treffen. In Australië is hij een exoot omdat het zaad daar ongewild is meegevoerd met helmstekjes. In Nederland komt hij steeds minder voor. Zelfs op Vlieland is het aantal vindplaatsen op de vingers van één hand te tellen. Als je poëtisch bent ingesteld dan meldt je dat hij amethystblauwe bloemen heeft

De blauwe zeedistel is eigenlijk een duinplant, die houdt van een onbeschutte plaats met stuivend kalkrijk duinzand en dat is bij ons vaak zo'n beetje op de vloedlijn van het strand. Maar daar beginnen voor de blauwe zeedistel al direct de problemen, want die onbeschutte standplaats blijkt dus niet zo'n goed idee te zijn. Er komt hier regelmatig een combinatie van droogte en koude voor en dat is niet iets teveel van het goede. Wat ook tegen hem werkt is het feit dat mensen hem een decoratieve plant vinden, leuk als droogbloem. Dat alles is zo funest gebleken dat de blauwe zeedistel nu door de wet beschermd moet worden om te overleven.
Het eerste deel van de wetenschappelijke naam, Eryngium, is afkomstig uit het oude Griekenland waar men de term eryngion gebruikte voor deze zeedistel. Het oud-Griekse woord (h)eruggano betekende zoiets als 'oprisping'. Verschillende soorten van het geslacht Eryngium worden inderdaad gebruikt als remedie tegen boeren en winderigheid. Het tweede deel, maritimum, is aanzienlijk eenvoudiger te verklaren want mare is het Latijnse woord voor 'zee', terwijl de uitgang timum moet worden gelezen als 'dichtbij de'.

De blauwe zeedistel wordt in de volksgeneeskunst geprezen om zijn ontstekingsremmende en pijnstillende werking. Laat dát nu eens wetenschappelijk onderzocht zijn en het blijkt nog een kern van waarheid te hebben ook. Een aftreksel van de hele plant bleek inderdaad ontstekkingsremmende en pijnstillende effecten te vertonen. Verder zou het wonden als gevolg van doornen sneller laten genezen. Uitwendig gebruikt, zo stellen zeventiende eeuwse Engelse artsen, zou het ook moeten werken tegen een ziekte met de naam 'King's Evil'. Dat is een in onbruik geraakte naam voor tuberculose. Verder zou een thee, gebrouwen van de blauwe zeedistel, behoorlijke effect moeten hebben op uw liefdesleven en het zou zelfs de sperma van de man 'meer levendig' maken. Dat is nog nimmer onderzocht.

Toen het leven nog een stuk eenvoudiger was, werden de jonge spruiten van de blauwe zeedistel geblancheerd en konden ze als asperges gegeten worden.